تأملات

وبلاگ شخصی علی مراد

تأملات

وبلاگ شخصی علی مراد

۲ مطلب در فروردين ۱۳۹۹ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

سفر به دور اتاقم (۲)

۲

اتاق را از همان اول می‌توان به منظور مسافرت ساخت. چند تابلوی از دوره‌هاو مکاتب مختلف نقاشی به دیوارهایش زد، یک ساعت پاندول دارآنتیک که سر ساعت کوکو-کوکو می‌کند  روبروی در ورودی گذاشت و برای ساخت در از هنرمندان زبردستی که برای ساختن چیزی در ابعاد یک سرمه‌دان یک ماه وقت می‌گذارند دعوت کرد. اتاقی با منطق شهرهای توریستی که چیزهایی دارند که فقط به درد توریست‌ها می‌خورد. نوازنده‌ ویلنی که هر روز از ساعت یازده صبح تا سه بعدازظهر ۶ قطعه پنج دقیقه‌ای را با یک استراحت نیم ساعته ۷ بار پشت سر هم می‌نوازد و عصر‌ها جایش را به نوازنده ترومپت می‌دهد. مغازه‌ای که مجسمه پینوکیو، صابون کادویی یا هرچیزی که دیدنش فقط یک‌یا نهایتا دو بار در زندگی کافیست می‌فروشد. می‌توان هم اتاقی با منطق شهرهای غیر توریستی ساخت و به جای جذابیتی آنی و شدید ولی یک‌بار مصرف، به دنبال چیزهایی همه جانبه‌نگرتر از ترشح لحظه‌ای دوپامین در مغز به خاطر حس شگفتی بود. اتاقی می‌سازم برای زندگی. عنوان را تغییر می‌دهم: سفر به درون اتاقی تخیل شده برای زندگی. 

همانطور که گفتم من هیچ اتاقی ندارم.  روزی جایی را اتاقم خواهم نامید که در آن احساس آرامش کنم. آرامش امری پیچیده و کاملا ذهنی و فردی است. یعنی برای هر آدمی متفاوت است و دو فرد در شرایط کاملا یک‌سان می‌توانند تجربه متفاوتی از آرامش داشته باشند. یا دو نفر حالت آرامش را با ویژگی‌های روانی متفاوتی توصبف کنند.آرامش را نه می‌توان دقیق تعریف کرد و نه می‌توان علت‌هایی به وجود آورنده یا از بین برنده‌اش را به دقت مشخص کرد. ولی به هر حال با هر تعریف و با هر عللی، می‌توان راه‌ها و معیارهایی  برای  سنجش آرامش مشخص کرد. مثلا می‌توان گفت فلان‌تر بودن یک آدم نشان دهنده آرامش بیشتر آن است. بخش ازین فلان‌تر بودن‌ها نمودهای فیزیکی هستند. مثلا وقتی آرام‌تر هستیم عضلاتمان کمتر منقبض هستند و نمود آرامش را می‌توانیم در وضعیت فیزیکی بدن ببینیم.

پس بگذارید برای اولین قدم کلید چراغ را به همراه یک پریز برق برای شارژ موبایل و لپ‌تاپ کنار رخت‌خواب بگذارم. طوری که برای خاموش‌کردن چراغ یا زدن شارژر‌ها به پریز نیازی به کش آوردن بدنم، یا خیزگرفتن و جست‌زدن و در نتیجه مشوش‌کردن این بدن نازنین نشوم. آرامش و ناآرامی هم از روان به سمت بدن می‌آید و خودش را در بود و نبود گره‌ها و انقباض‌های عضلات نشان می‌دهد، هم از سمت بدن به روان می‌رود و کش‌آمدگی یا انقباضی نامطلوب می‌تواند موجب تجربه ناآرامی شود.

به معنای دقیق کلمه فرزند قرن بیست و یکم هستم و با هر صغری و کبریایی بود کار را از برق و شارژر و شروع کردم و احتمالاً با اینترنت پرسرعت و نامحدود، و به طور کلی فراهم‌کردن لوازم بزم تکنولوژیک ادامه خواهم داد.

از اینترنت و اینستاگرام و گوگل که پاسخ‌های پیش‌فرض این روز‌ها به هر پرسشی، از پیداکردن پارتنر و ازدواج بگیر تا فروش محصول‌وبازاریابی و تفریح‌وسرگرمی هستند را که بگذریم، چه چیزی موجب آرامش می‌شود؟ آرامشی که در آن هیچ باری روی هیچ‌کدام از عضلات و حتی هیچ‌کدام از سلول‌هایم حس نکنم. چانه‌ام شل باشد و تماس فک‌هایم بایکدیگر مثل دست پدر روی گلوی قاتل فرزندش نباشد. مثل دست عاشقی باشد که با فشاری کمی بیشتر از درگیرشدن پرزهای پشت دستش گلوی معشوقه‌اش را لمس می‌کند و با جریانی پاندول‌وار با دامنه حرکت سه انگشت بین گردن و چانه بالا و پایین می‌رود. پلک‌هایم برای باز و بسته شدن ضربه نزنند وفقط با یک حرکت والس‌گونه، چند دهم ثانیه آرام‌تر از پلک زدن معمولی بروند و آرام‌تر از آن برگردند.

این حال را نه تعداد لایک‌های عکسم با فیلتر گوش سگی ایجاد نمی‌کند. و البته در چینین‌ حالی مخفی کردن شوآف کتابی که خوانده‌ام زیر «معرفی کتاب» فکر نمی‌کنم. گویا چنین حالی نه از آن‌جا می‌آید و نه به آن‌جا می‌رسد. و حتی چند روز دوری از اینترنت و گوشی می‌تواند ریشه یا میوه اجتناب ناپذیر چنین حالی باشد.

پریز را هرجای اتاق بگذارم فرقی ندارد. یک جایی همان اطراف، طبق اصول مهندسی که به بچه‌های هنرستانی یاد می‌دهند خوب است.

  • علی مراد
  • ۰
  • ۰

سفر به دور اتاقم (۱)

 

۱

سفر به دور اتاق سفر است ولی نیاز به پول، فراغت چند روزه یا ویزا ندارد. سفری مجانی، بی‌تحرک و بدون ویزاست برای بی‌پول‌ها، خستگان و دارندگان پاسپورت کشوری از جهان سوم. سفریست که هم‌سفرت با توست، همین‌جا کنارت خوابیده و با هم هستید، ولی اگر سر انتخاب بین دبی‌مال و رویال آلبرت هال به توافق نرسیدید، می‌توانید همینطور در آغوش یکدیگر در صلح و آرامش هر کدام به مقصد خود بروید. سفر به دور اتاق چیز زیادی نیاز ندارد و کمتر بهانه‌ای برای سفر نکردن باقی می‌گذارد. ولی با این همه چیزی نیاز دارد که سفرهای معمولی به آن نیاز ندارند: اتاق.

من اتاقی ندارم که در آن سفر کنم. واضح‌تر بگویم تا اینجا تمام تلاشم را کرده‌ام که هیچ اتاقی در هیچ جای دنیا نداشته باشم. نمی‌خواستم پابند شوم. خواستم جایی را پیدا کنم که که شب‌ها وقت خواب همه عضلاتم آرام و شل باشند. بدون هیچ انقباضی، بدون هیچ گره‌ای. حتی عضلهٔ کوچکی که بین دوتا کتفم دارم. و عضله‌ای که بین شصت پا و انگشت کناریش را پر می‌کند. می‌خواهم آن‌جا را پیدا می‌کنم و اسمش را بگذارم «اتاقم». تا اینجا آسمان را به سقفی سه چهار متری ترجیح داده‌ام. البته دست تنها به این مهم دست نیافته‌ام و مادرم هم با جابه‌جایی‌های پی‌در‌پی، اتاق دوران نوجوانی و یادگار زندگی خانوادگی را یواش یواش به خورد سرزمین مادری داد. و دست آخر تفالهٔ اتاقم شد چند تکه وسیله، ته یک ساک ورزشی مانده کف انباری خانهٔ خواهرم در طبقهٔ منفی یک.

خواسته و ناخواسته اتاقی برای سفر ندارم. ولی دست شستن از سفری چنین نو برایم کار ساده‌ای نیست. پس با کمی تغییر آن را بدیع‌تر و ممکن می‌کنم : سفر به دور اتاقی که نیست.

***

-این نوشته‌های دنباله دار در روزهای کورونا و خانه نشینی اجباری نوشته می‌شوند.
-نویسنده فرانسوی اگزوپه دو مستر کتابی با همین عنوان دارد که توسط نشر ماهی به فارسی منتشر شده است.

  • علی مراد